بلاغت مخاطب و گفتگوی با متن

Authors

تقی پورنامداریان

abstract

هر سخن گفتنی به شرط حضور سه عامل اصلیِ متکلم، مخاطب، پیام ایجاد می شود و ادامه پیدا می کند. در گذشته ارتباط متکلم و مخاطب به سبب محدودیت باسوادان و عدم امکان تکثیر متن، شنیداری بود. در دوران معاصر به سبب افزونی باسوادان و امکان تکثیر اثر، این ارتباط نوشتاری شده است. نویسنده، متن را در غیاب خوانندگانی که از اطلاعات و احوال آنان آگاهی ندارد، تولید می کند و خواننده در غیاب نویسنده و غالباً بدون اطلاعات از دانش و احوال او اثر را مطالعه می کند. اگر هر ارتباطی را نوعی از گفتگو تلقی کنیم، گفتگوی نویسنده با خواننده هنگام تولید متن در غیاب خواننده، و گفتگوی خواننده با متن در غیاب نویسنده صورت می گیرد. با توجه به چهار عامل مؤثر در ایجاد بافت موقعیتِ تولید متن و مطالعه متن، و تغییر عمیق نگاه انسان به جهان، و تبدیل ارتباط شنیداری به نوشتاری در حوزه ادبیات که امکان تأملِ خواننده را برای درک متن فراهم می آورد، ضوابط و شگردهای زیبایی شناختیِ پذیرفته در ادبیات نیز دگرگونی عمیق می پذیرد و از جمله بلاغت که صفت متکلم و کلام محسوب می شد، صفت مخاطب و تأویلِ مخاطب از اثر می شود؛ زیرا در چنین وضعیتی، متن از اختیار نویسنده خارج می شود و در اختیار خواننده قرار می گیرد. این مقاله با توجه به انواع شعر در دوران کلاسیک، تأثیر نوع مخاطبان بر کلام و متکلم، رابطه صورت و معنا در انواع شعر کلاسیک، و نیز تأثیر ارتباط نوشتاری و تولید اثر در غیاب خواننده، و تغییر بافتِ موقعیت در نتیجه تغییرِ وضعِ عواملِ مؤثر در تشکیل بافت، به پیش می رود و آن گاه با تفسیر و تأویل شعری از نیما به عنوان شاهدی بر مدعا، چگونگی انتقال بلاغت از متکلم - نویسنده به مخاطب- خواننده در نتیجه استقرارِ وضعِ جدید ارتباطی، میان نویسنده و خواننده به اثبات می رسد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأویل عکس، و چگونگیِ تحقق لذتِ متن در مخاطب

خَلقِ متن می‌تواند در پیِ خواستِ لذّت نیز باشد. لذّتی که پدید آورنده¬ی متن، در حینِ آفرینشِ متن، آن را تجربه می‌کند؛ و لذّتی هم، که خواننده¬ی ناشناخته¬ی متن، در قرائتِ متن، آن را کشف می‌کند. لذّتِ متن، شاید حقیقتِ نهفته در هستیِ متن باشد، که مخاطب – چه خواننده¬ی نامعلومِ آن، و چه مؤلف به سانِ مخاطب اولیه‌اش – آن را در زیباییِ متن، مشاهده، و از چنین دریافتی، حظّ می‌برد. گادامر، از بزرگ‌ترین فلاسفه¬ی معاصر، حقیقت ...

full text

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

بلاغت سکوت، به ‌مثابه غیاب پیش‌اندیشیدة کنش کلامی و تعامل کارآمد آن با متن

هدف مقالة حاضر، ارزیابی بلاغت سکوت دلالتمند و بررسی عوامل تأثیرگذار بر میزان این بلاغت است. مسئلة بنیادی مقاله، چگونگی، چندی و چرایی تأثیر سکوت تعمّدی است بر بلاغت کلامی که سکوت، در بافت آن تعبیه شده ‌است. پیش‌اندیشی خطیب، شاعر یا نویسنده، برای جایگاه و اندازة کشش سکوت در بافت کلام، عاملی است که میزان بلاغت آن سکوت را رقم می‌زند. در مقالة حاضر که بر بنیاد شناخت عوامل تأثیرگذار بر این سکوت، ش...

full text

تحلیل تعامل مخاطب با چیدمان تعاملی "باران متن" بر اساس مفهوم بدنمندی در فلسفه مرلوپونتی

تعامل با رویداد هنر تعاملی اعم از تعامل فیزیکی و یا تعامل از طریق رسانه‌های جدید مجازی، صرفاً دیدن اثر هنری نیست. در این رویارویی، مواجهه بدنی مخاطب با کار، نقشی اساسی، هم در درک و هم در تعامل ایفا می‌کند. این تفاوت اساسی شیوه‌ای متفاوت را برای تحلیل هنر تعاملی طلب می‌کند. شیوه‌ای که اساس آن بر تحلیل کنش بدنی مخاطب در آمیختگی با فضای رویداد تعاملی و فضای مجازی باشد. با این توضیح، «بدنمندی» نقشی ...

full text

سیستم درگیری با مخاطب در نمونه ای از رمان نثر انگلیسی و متن اخبار

سیستم ارزیابی معنایی که در حوزه زبان شناسی استدلالی نحوی شکل گرفته است، چارچوبی در جهت تحلیل زبان ارزیابی می باشد که اصول و شیوه هایی را برای تحلیل نظام مند ارزیابی ها و دیدگاه های موجود در کل متن و گروه بندی متون فراهم می آورد. سیستم ارزیابی معنایی دارای سه زیرمجموعه است: نگرش، تعامل، و مقیاس. هدف از این پژوهش، تحلیل نحوه استفاده نویسندگان از سیستم تعامل در نمونه ای از ادبیات انگلیسی (نثر تخیل...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه نقد ادبی

Publisher: دانشگاه تربیت مدرس

ISSN 1735-000X

volume 1

issue شماره 1 2008

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023